Nhiều nơi quay cuồng trong cơn sốt đất
Ngày 12.1, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Phước cho biết vừa tống đạt quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 5 bị can đối với Nguyễn Quế Anh (31 tuổi); Trần Quý Nam (32 tuổi); Ngô Ngọc Bình (38 tuổi) và Vũ Đại Hải (32 tuổi, cùng ở H.Phú Giáo, Bình Dương) và Phạm Thị Hoài Thương (21 tuổi, ở H.Đồng Phú, Bình Phước) để điều tra về hành vi tham ô tài sản.Theo điều tra, trong 2 năm 2023 và 2024, Nguyễn Quế Anh được Công ty cổ phần Kim Tín MDF Đồng Phú (Khu công nghiệp Nam Đồng Phú, H.Đồng Phú) phân công trách nhiệm cân xác định khối lượng nguyên liệu củi nhập kho.Tuy nhiên, Quế Anh đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn câu kết với Vũ Đại Hải (nhân viên thủ kho), Phạm Thị Hoài Thương (nhân viên trạm cân) và Ngô Ngọc Bình, Trần Quý Nam (người bán củi) thực hiện cân khối lượng nguyên liệu củi nhập kho cao hơn thực tế, để chiếm đoạt của Công ty cổ phần Kim Tín MDF Đồng Phú với tổng số tiền hơn 1,24 tỉ đồng, sau đó chia nhau tiêu xài.Sau khi củng cố hồ sơ, ngày 10.1 Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Phước đã tống đạt các quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Quế Anh, Trần Quý Nam, Ngô Ngọc Bình và Vũ Đại Hải; ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Phạm Thị Hoài Thương cùng về tội tham ô tài sản. Hiện Công an tỉnh Bình Phước tiếp tục điều tra, làm rõ vụ án tham ô tài sản.Chuyên gia Nguyễn Ngoan: Biết mình biết ta trăm trận trăm thắng
Được biết, hôm nay (6.2), diễn ra buổi họp chuyên môn trước giải đấu, trong đó giải quyết sự cố không may xảy ra với đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam. Ông Nguyễn Ngọc Vũ - Trưởng đoàn Việt Nam dự giải châu Á tại Thái Lan cho biết, ban tổ chức đã liên hệ với đoàn Việt Nam thông báo sự việc và cho biết sẽ giải quyết trong hôm nay.Được biết, các VĐV Việt Nam được mua một số loại bảo hiểm bắt buộc là bảo hiểm xã hội (bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp...) Còn về xe đua và các dụng cụ kèm theo, theo điều lệ và quy định của ban tổ chức, việc vận chuyển, bảo quản do ban tổ chức vận hành nên ban tổ chức sẽ bồi thường khi xảy ra sự cố, thiệt hại.Ông Hoàng Quốc Vinh - Trưởng phòng Thể thao thành tích cao (Cục TDTT) cho biết trong hôm nay, ban tổ chức cùng Liên đoàn Xe đạp châu Á sẽ gặp và trao đổi về phương thức bồi thường thiệt hại cho đội tuyển xe đạp Việt Nam.Thông tin từ đội tuyển xe đạp Việt Nam cho biết, sau khi đến sân bay Bangkok, đoàn Việt Nam lên xe bus của ban tổ chức để về địa điểm thi đấu. Còn dụng cụ thi đấu, gồm xe, bánh dự phòng, giày, mũ được ban tổ chức vận chuyển bằng xe tải. Lý do vì sao xe tải bị bốc cháy cho tới giờ vẫn chưa có thông tin. Tuy nhiên số xe và trang thiết bị mà đội tuyển xe đạp Việt Nam bị thiệt hại là khá lớn. Trong đó có những VĐV thi đấu 2 nội dung nên phải mang theo 2 xe chuyên dụng để thi đấu.Xe đắt nhất có giá hơn 400 triệu đồngTheo thống kê ban đầu của ban huấn luyện, trên xe tải có toàn bộ 30 chiếc xe đạp đua chuyên dụng cùng các phụ tùng như bánh xe, mũ, giày...Được biết trong đó có những chiếc xe chuyên dụng đua cá nhân tính giờ rất đắt tiền như chiếc xe của tay đua Nguyễn Tuấn Vũ giá 400 triệu đồng, Nguyễn Thị Thu Mai có giá hơn 250 triệu đồng/chiếc. Các xe còn lại của đội tuyển, trong đó có xe của tay đua Nguyễn Thị Thật có giá cũng hơn 150 triệu đồng.Trao đổi sáng nay, ông Nguyễn Ngọc Vũ - Tổng thư ký Liên đoàn Xe đạp - Mô tô thể thao Việt Nam, trưởng đoàn xe đạp Việt Nam dự giải vô địch xe đạp đường trường châu Á chia sẻ: "Đại diện ban tổ chức, chủ nhà Thái Lan đã liên hệ với đoàn Việt Nam, nắm bắt thiệt hại từ vụ cháy trang thiết bị thi đấu. Phía ban tổ chức đã lấy thông tin về số lượng, kích cỡ mũ, giày của các VĐV Việt Nam. Về xe thi đấu, phía Thái Lan cũng cho biết sẵn sàng cho đội tuyển xe đạp Việt Nam mượn xe. Các thành viên Liên đoàn Xe đạp châu Á đang họp tại Thái Lan cũng cho biết sẵn sàng hỗ trợ xe cho các VĐV Việt Nam thi đấu".Việc ban tổ chức cho mượn xe thi đấu chỉ là giải pháp "chữa cháy" bởi theo các HLV với đặc thù môn đua xe đạp, mỗi VĐV đều trang bị cho mình chiếc xe chuyên dụng phù hợp với chiều cao, cân nặng... Việc thi đấu bằng xe mượn không thể đảm bảo tốt nhất yếu tố chuyên môn, nhất là khi đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam đang kỳ vọng cạnh tranh thành tích cao ở nhiều nội dung hệ đội tuyển lẫn đội tuyển trẻ ở giải xe đạp đường trường châu Á lần này.Nguyên nhân vụ cháy xe tải khiến toàn bộ khoảng 30 chiếc xe đạp cùng thiết bị chuyên dụng của đội tuyển xe đạp Việt Nam bên trong bị thiêu rụi hiện chưa được công bố. Được biết trên xe còn có một số thiết bị của đội tuyển xe đạp Singapore.Trước đó như Thanh Niên thông tin từ chia sẻ của HLV Mai Công Hiếu: "Ngày 5.2, sau khi đội tuyển xe đạp đường trường Việt Nam đến thủ đô Bangkok, chúng tôi được xe của BTC đón về Phitsanulok cách đó khoảng 350 km, là nơi diễn ra giải. Toàn bộ trang thiết bị của đội tuyển Việt Nam gồm xe đua, đồ phụ tùng được đưa lên 1 chiếc xe tải của BTC chở về Phitsanulok. Sau khoảng 7 giờ di chuyển về đến Phitsanulok, chúng tôi nhận thông tin xe chở thiết bị của đội Việt Nam gặp tai nạn trên đường bốc cháy, hư hỏng toàn bộ".
CKTG 2023: Trận chung kết hứa hẹn lập kỷ lục mới giữa T1 và WBG
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Ngày 8.1, UBND Q.Cẩm Lệ (TP.Đà Nẵng) cho biết đã xác định được nguyên nhân nước thải màu đen đổ ra sông Cẩm Lệ từ hướng cửa xả HC3/1 (giao lộ Thăng Long - Lương Định Của) ở phía bờ bắc.Trước đó, người dân phản ánh trên mạng xã hội về tình trạng sông Cẩm Lệ ở phía đường Thăng Long (bờ bắc) có nhiều đoạn đổi màu đen, tương phản với màu nước xanh của sông. Công ty Thoát nước và xử lý nước thải (Sở Xây dựng TP.Đà Nẵng) cho biết đơn vị đã kiểm tra, xác định vị trí nước thải tràn ra sông là cửa xả thoát nước HC3/1 thuộc tuyến thu gom nước thải trạm bơm HC3. Đặc điểm trạm bơm HC3 là trạm bơm cuối tuyến của các tuyến thu gom phía thượng lưu như tuyến thu gom nước đường Bạch Đằng, đường 2.9 (SPS12, SPS13, SPS14, TB01, TB02) chuyển tải nước thải về Trạm xử lý nước thải Hòa Xuân để xử lý.Qua thời gian vận hành, công ty nhận thấy trạm bơm HC3 mặc dù đã vận hành hết 3 bơm theo thiết kế nhưng thỉnh thoảng vẫn xảy ra tình trạng quá tải lúc cao điểm, dẫn đến nước thải tràn.Tình trạng này đã xảy ra hồi tháng 6.2023 (Thanh Niên đã thông tin). Công ty Thoát nước và xử lý nước thải đã có phương án xử lý tạm, hạn chế nước thải tràn, giảm thiểu ô nhiễm môi trường bằng cách đắp đập cát tạm tại các cửa xả, tăng khả năng lưu chứa tạm nước thải, hạn chế nước thải tràn. Đồng thời, dừng vận hành tạm thời trong giờ cao điểm để giảm thiểu tình trạng nước thải tràn; xử lý khoáng hóa, phun mùi nhằm giảm thiểu mùi hôi tại các cửa xả.Hiện công ty đã hoàn thành đắp đập cát, ngăn được tình trạng nước thải tràn tại cửa xả. Theo Công ty Thoát nước và xử lý nước thải, về nguyên nhân, thời gian qua mưa kéo dài dẫn đến gia tăng lưu lượng trong hệ thống thoát nước, giảm hiệu suất vận hành trạm bơm HC3.Để giải quyết dứt điểm tình trạng quá tải tại Trạm bơm HC3, UBND TP.Đà Nẵng đầu tư bổ sung trạm bơm HC3-01, hiện đã thi công và chuẩn bị bàn giao để vận hành đồng bộ.Đối với nước thải xả ra sông Cẩm Lệ tại cầu Đò Xu, Công ty Thoát nước và xử lý nước thải xác định đây là vị trí hạ lưu cửa xả tuyến ống đầu ra D400 của Trạm xử lý nước thải Hòa Cường. Trạm này được đầu tư vận hành từ năm 2007 với công nghệ xử lý sinh học kỵ khí bậc 1, không có công đoạn khử trùng. Với đặc trưng của công nghệ yếm khí, nước thải sau xử lý thường có màu xám - đen; khi giao với nước sông Cẩm Lệ (có màu xanh) càng tạo sự tương phản giữa 2 màu nước. Trong thời gian đến, Trạm xử lý Hòa Cường chuyển toàn bộ nước thải về Trạm xử lý nước thải Hòa Xuân. Ngoài ra, đây là vị trí chân cầu Đò Xu đoạn nối tiếp hồ Đò Xu với sông Hàn. Hiện hồ Đò Xu đang bị lớp bùn đáy bồi lắng nghiêm trọng, độ cao bùn 0,59 - 1,25 m khiến quá trình phân hủy kỵ khí tại khu vực hồ làm phát sinh tình trạng nước đen và có mùi hôi. UBND TP.Đà Nẵng đã yêu cầu nghiên cứu phương án nạo vét bùn đáy 8 hồ, trong đó có hồ Đò Xu.
Khám xét nhà cán bộ sai phạm, có khác với nhà dân?
Chương trình vinh dự có sự tham gia của Lãnh đạo Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, Ủy ban Olympic Việt Nam, Tổng Cục Thể thao Việt Nam, cùng đại diện các banh ngành và các vận động viên, huấn luyện viên, vận động viên khuyết tật, huấn luyện viên khuyết tật, đại diện của Herbalife Việt Nam và các cơ quan báo chí.